Tor mu VPN mi?
İnternet kullanıcıları bazen anonim kalabilmek, takip edilmemek ya da yurtdışından daha ucuza alışveriş yapmak için farklı ilişki metotlarını tercih edebiliyorlar.Siber güvenlik şirketi ESET Tor ve VPN kullanımını inceledi. Sundukları avantajları ve olumsuz yanlarını göz önüne alarak kullanıcıların dikkat etmeleri gereken alanlar hakkında bilgilendirmelerde bulundu.
Tor, “The Onion Router” sözcüklerinin baş harflerinden oluşturulan, kullanıcılarına anonim irtibat imkânı sağlayan bir ağ ve yazılım projesinin ismi olarak tanımlanıyor. Sanal özel ağ olarak isimlendirilen VPN’i, İngilizce “Virtual Private Network” sözcüklerinin baş harflerinden oluşturulan uzaktan erişim yoluyla farklı ağlara bağlanmayı sağlayan internet teknolojisi olarak tanımlamak mümkün. İkisi de çevrim içi müdafaa sağlamaya yönelik araçlar olsa da Tor ve VPN’in farklı maksatlara hizmet ettiğini göz önüne almak gerekiyor. Birebir vakitte güvenlik ihlallerin yaşanabileceği, karanlık bir yapının da kullandığı bir alan.
Tor ile VPN ortasında ne fark var?
Tor anonimliğe odaklanır. Tüm dünyada bulunan Tor düğümleri olarak da bilinen bir sunucu ağına bağlıdır. Bu sunucular; ağ faaliyetlerini desteklemek için kaynaklarını, bilgisayarlarını ve internet bant genişliğini ayıran istekli bireyler ve kurumlar tarafından kurulur. Tor, sizi en az üç düğümden oluşan rastgele bir ağa bağlayarak çalışır. Bu üç düğümden giriş düğümü, sizi tanıyan lakin sizin hangi bilgilere ulaştığınızı bilmeyen düğümdür. İkinci (veya daha fazla) düğüm ise ek anonimlik için trafiğin geçtiği düğümdür. Son olarak çıkış düğümü ise sizi bağlanmak istediğiniz internet sayfasına direkt bağlar.
Tor sizin için gerekli bir yazılım mı?
Çıkış düğümleri son varış noktasına ulaşmak için kendi bilgilerini verdiği için Tor, son adımda kullanılmak için gönüllülerden özel bir onay vermelerini talep eder. Rastgele bir Tor kullanıcısı rastgele bir yasa dışı faaliyette bulunmaya çalışıyorsa, bu makûs niyetli kişi olarak tanımlanabilecek ve çıkış düğümü için istekli olan kişi olacaktır. Birden fazla kullanıcı için Tor’un sunduğu anonimlik gerekli olmayabilir. Yaygın internet sitelerinin birkaçı Tor’dan gelen trafiği engellemekte olup kullanıcı tecrübesi birden fazla kişinin görmeye alıştığı tecrübeden çok daha yavaş kalmaktadır.
Anonim mi olmak istiyorsunuz kapalı kalmak mı?
VPN sağlayıcıları, özel sunuculardan oluşan bir ağa bağlıdır. Bir VPN’e bağlandığınız anda IP adresiniz ziyaret ettiğiniz internet sitelerinden gizlenir ve yalnızca kullandığınız VPN aracı sizin gerçek kimliğinizi bilir. Birçok saygın VPN sağlayıcısı çevrim içi faaliyetlerinizi kaydetmediğini sav etse de üstte da bahsedildiği üzere bunlar bir anonimlik sağlamaz. VPN’ler birebir vakitte bağlanacağınız sunucunun pozisyonunu seçmenize ve engellenen internet sitelerine yahut yayın platformlarındaki farklı lokal içeriklere erişim sağlamak için belirli ülkelerdeki içerik kısıtlamalarını atlamanıza imkan tanır.
Hem Tor hem de VPN kullanabilir miyim?
Teknik açıdan hem Tor hem de VPN kullanılabilir. Bunu yapmanın farklı yolları bulunuyor. En bilinen yol ise evvel VPN’inize akabinde Tor tarayıcısına bağlanmaktır. “VPN üzerinden Tor” olarak isimlendirilen bu yol ile ISP’niz hangi Tor ağına bağlandığınızı bilmeyecek ve bir kat daha fazla saklılık sağlayacaktır. Tıpkı vakitte, rastgele bir muhtemel makus gayeli tehdide karşı IP adresinizi de müdafaa altına almış olursunuz. Başka taraftan resmi Tor evrakları, ne yaptığınız hakkında bir bilginiz yoksa bu yola başvurmamanızı tavsiye eder. ISP’nizden faaliyetlerinizi gizliyor olsanız da bunu VPN sağlayıcısından gizlemiyorsunuz. Yalnızca VPN sağlayıcınıza güvenmeyi tercih ediyor ve bu sağlayıcının meta data kayıtlarınızı tutmayacağını umut ediyorsunuz. Dahası bazen VPN ilişkileri kopabilir ve kısa müddetliğine bile olsa VPN sağlayıcınız Tor kullandığınızı fark edebilir. Tor kullanımının yasak olduğu bir ülkede bulunuyorsanız ISP’nizin Tor kullanan müşterileri devlet yetkililerine bildirmekle yükümlü olabileceğini bilmelisiniz.
Karanlık ağın da bu mecraları kullandığını göz önüne alın
Çoğu kullanıcı için yalnızca VPN kullanmak iş görür. Nedeni ise daha özel olması değil birçok insanın anonimlikten fazla saklılığa gereksinimi olmasıdır. VPN araçları, kullanıcıların yüzey internetteki mevcut sürat ve içerikleri kullanırken çevrim içi faaliyetlerinin takip edilmesine karşı yahut halka açık Wi-Fi temaslarını kullanırken müdafaa sağlamada düzgün sonuç ortaya koyar. Fakat mümkün olduğunca çok anonimlik isteyenler için ise Tor tahlil olarak ortaya çıkıyor. Kelam konusu ağ, karanlık ağa erişim imkanı sağlamakla bilinse de bunu yapmaktaki asıl emeli sansürden kaçmak için bir yol sunmaktır ve bu da her durumda dikkatli bir halde yapılmalıdır. Size en uygun araç hangisi olursa olsun saklılığın kendinizle başladığını unutmayın. Bu yüzden çevrim içi ortamda kendinizle ilgili ne kadar çok ferdî data ve bilgi paylaştığınıza sürekli dikkat edin. Aksi takdirde hiçbir ekstra muhafaza işinize yaramaz.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
